حقوق و دستمزد در آلمان

حقوق و دستمزد در آلمان در رتبۀ سوم بیشترین میزان حقوق پرداختی در قارۀ اروپا قرار دارد .

حداقل حقوق و دستمزد در آلمان در گروه های شغلی مختلف متفاوت است. ما در این مقاله در وب سایت هرمس اپلای قصد داریم به بررسی این موضوع در رابطه با برخی مشاغل و عوامل تاثیر گذار بر آن، همچنین میانگین حقوق و دستمزد ماهیانه بسیاری از مشاغل در این کشور بپردازیم.

کشور آلمان نیز از جمله کشورهایی است که قانونی مبنی بر حداقل دستمزد دریافتی افراد شاغل دارد و این به این معنی است که هر کسی که در آلمان کار می کند باید در ماه درآمدی معادل حداقل دستمزد تعیین شده داشته باشد. این مبلغ در ماه ژانویه سال 2020 از 9.19 یورو به 9.35 یورو افزایش یافته است و طبق این قانون وزارت کار این کشور هر فرد شاغل در آلمان که دارای 18 سال سن یا بیشتر باشد و 40 ساعت در هفته به کار بپردازد، بیش از 1500 یورو در ماه درآمد دارد و کارفرمایانی که حداقل دستمزد را به کارمندان خود نپردازند، امکان دارد از 30000 یورو تا حداکثر 500000 یورو جریمه شوند.

پخش ویدیو

پراکندگی و توزیع حقوق در آلمان

شاغلین در آلمان، معمولاً 3810 یورو در ماه درآمد متوسط دارند. میزان میانگین حقوق‌ها در کشور آلمان، در کمترین حالت حدود 960 و در بیشترین حالت حدود 17000 یورو در ماه است (مقدار 17000 یورو، به عنوان میانگین حداکثری بیان شده و حداکثر حقوق دریافتی واقعی در کشور آلمان بیشتر از این مقدار است).

این میانگین حقوقیِ ماهانه، مواردی از قبیل حق مسکن، حق اولاد، جابه‌جایی و سایر مزایای شغلی دیگر را در بر می‌گیرد. اما همان‌طور که گفتیم میزان حقوق دریافتی بسته به نوع شغل تفاوت‌های بسیاری دارد.

حقوق و دستمزد میانۀ ماهانه

میانگین حقوق دریافتی در کشور آلمان، برابر با 4120 یورو در ماه است که یعنی نیمی از جمعیت شاغل در کشور آلمان، حقوق ماهانه‌ای کمتر از 4120 یورو و نیمۀ دیگر، حقوق ماهانه‌ای بیشتر از 4120 یورو در ماه دارند. مقدار 4120 یورو دقیقاً مقدار میانۀ حقوق دریافتی در کشور آلمان است. اگر بخواهیم به طور کلی بگوییم، شاغلی که در سطح راست میانۀ حقوقی قرار می‌گیرد، جزء گروهی است که حقوق ماهیانۀ بالاتر از میانه دارد و در نتیجه وضع مالی بهتری در مقایسه با گروه دیگر که در سمت چپ میانه قرار می‌گیرند، دارد.

میانگین حقوق و دستمزد مشاغل مختلف در آلمان

سمت شغلی	میانگین حقوق و دستمزد ماهیانه
حسابدار	3300 یورو
حسابدار حرفه ای	3600 یورو
دستیار حسابداری	2800 یورو
مدیر حسابداری	5670 یورو
خزانه دار شرکت	4950 یورو
تحلیلگر مالی	4690 یورو
مدیر مالی	7380 یورو
حسابرس داخلی	3620 یورو
دستیار اداری	1930 یورو
مدیر دفتر	3050 یورو
مسئول پذیرش	1760 یورو
منشی	2700 یورو
کاگردان هنری	3400 یورو
طراح گرافیک	2870 یورو
عکاس	2010 یورو
مهندس هوا فضا	4540 یورو
کنترل کننده ترافیک هوایی	3830 یورو
مهماندار هواپیما	2590 یورو
خلبان	6510 یورو
معمار	4470 یورو
مکانیک	1350 یورو
مشاور خدمات	2630 یورو
مدیر شعبه بانک	6650 یورو
گوینده	1310 یورو
معلم زبان	2830 یورو
مترجم	3280 یورو
تحلیلگر کسب و کار	4390 یورو
مدیر توسعه و تجارت	5880 یورو
مدیر پروژه حوزه تجارت	4630 یورو
پرستار بچه	1540 یورو
معلم مهد کودک	1320 یورو
مهندس عمران	3330 یورو
مدیر پروژه ساخت و ساز	5800 یورو
مدیر بهداشت و ایمنی	1630 یورو
اپراتور مرکز تماس	1410 یورو
مدیر خدمات مشتری	1420 یورو
مهندس عمران	3310 یورو
مهندس برق	3680 یورو
مهندس مکانیک	3490 یورو
سایر مشاغل مهندسی	3410 یورو
مدیر اجرایی	8080 یورو
مدیر ارشد مالی	7480 یورو
مدیر کل	6100 یورو
سرآشپز	2370 یورو
آشپز اجرایی	2650 یورو
مدیر هتل	6300 یورو
مسئول پذیرش هتل	1320 یورو
کارمند آژانس مسافرتی	2420 یورو
پیشخدمت هتل	1190 یورو
دندانپزشک	8660 یورو
متخصص تغذیه	7210 یورو
تکنسین آزمایشگاه	2770 یورو
پرستار	2900 یورو
مدیر منابع انسانی	4400 یورو
متصدی منابع انسانی	2210 یورو
تکنسین کامپیوتر	2850 یورو
مدیر پایگاه داده	3630 یورو
برنامه نویس	3480 یورو
مدیر فناوری اطلاعات	6340 یورو
مهندس شبکه	3300 یورو
مامور پلیس	2140 یورو
وکیل	7170 یورو
روزنامه نگار	4000 یورو
مهندس زیست پزشکی	3090 یورو
داروساز	4600 یورو
صندوقدار	1430 یورو
مدیر فروش	6600 یورو
نماینده فروش	2440 یورو
معلم دبستان	2580 یورو
معلم دبیرستان	3080 یورو

حداقل حقوق و دستمزد شاغلان صنایع مختلف در آلمان

نام صنایع و گروه های شغلی مختلف	حداقل حقوق و دستمزد در هر ساعت
مهندسی برق	11.90 یورو
خدمات مراقبت و پرستاری	11.35 یورو
اشتغال موقت در امور مربوط به ساخت و ساز	9.96 یورو
خدمات نظافت	14.10 یورو
کارگران داربست	11.88 یورو
افراد شاغل در حوزه گرانیت و سنگ طبیعی	12.20 یورو
باغبان و کشاورز	9.35 یورو
صنعت ساخت و ساز	15.40 یورو

حداقل حقوق و دستمزد برخی شغل ها در آلمان با توجه به منطقه

سمت شغلی	منطقه	حداقل حقوق و دستمزد در هر ساعت
کارگران ساده	آلمان غربی و برلین	12.20 یورو
کارگران ماهر	آلمان غربی و برلین	15.20 یورو
برق کار	–	11.40 یورو
نقاش (بدون مدرک دیپلم)	–	11.10 یورو
نقاش (با مدرک دیپلم)	آلمان غربی	13.30 یورو
نقاش (با مدرک دیپلم)	آلمان شرقی	12.95 یورو

عوامل تاثیر گذار بر حقوق و دستمزد در آلمان

به طور طبیعی، عوامل زیر تاثیر جزئی بر روی میزان حقوق و دستمزد در کشور آلمان، ایجاد می کنند:

اضافه کاری

انجام کار در شیفت شبانه

میزان سختی و خطر کار

پرداخت کمک هزینه و پاداش

میزان تحصیلات

میزان تجربه کاری

تاثیر تجربۀ کاری بر روی میزان حقوق و دستمزد دریافتی کارکنان در کشور آلمان

سابقه یا تجربۀ کاری، مهم‌ترین عامل در تعیین حقوق افراد است. طبیعی است که هر چه سابقۀ کاری فرد در یک زمینه بیشتر باشد، حقوق دریافتی او نیز بیشتر خواهد شد.

در حالت کلی، کارکنانی که سابقۀ کاری 2 تا 5 سال دارند، 32% بیشتر از افراد تازه‌کار در همۀ صنایع و زمینه‌های شغلی، دستمزد می‌گیرند. کارکنانی که در یک زمینۀ شغلی بیش از 5 سال سابقۀ کاری دارند، به طور میانگین 36% بیشتر از کارکنان با تجربۀ کاری کمتر، دریافتی ماهانه دارند.

توجه داشته باشید که تغییرات دریافتی افراد براساس سابقۀ کاری، تاثیر زیادی از موقعیت جغرافیایی محل کار می‌گیرد. همچنین، زمینۀ شغلی افراد نیز اثر زیادی بر روی آن دارد. یک جراح با سابقۀ کاری بالا، مطمئناً درآمد ماهانۀ بالاتری نسبت به یک دبیر باتجربه دارد.

افزایش میزان درآمد در کشور آلمان با توجه به میزان تجربه کاری:

میزان تجربه کاری	میزان افزایش حقوق و دستمزد
کمتر از 2 سال	–
2 تا 5 سال	32 درصد
5 تا 10 سال	36 درصد
10 تا 15 سال	21 درصد
15 تا 20 سال	14 درصد
بیش از 20 سال	9 درصد

افزایش حقوق و دستمزد در آلمان با توجه به میزان تحصیلات:

هرچه تحصیلات بالاتر باشد، دریافتی ماهانۀ یک فرد شاغل در کشور آلمان بالاتر خواهد بود.

میزان تحصیلات	میزان افزایش حقوق و دستمزد
زیر دیپلم	–
دیپلم	17 درصد
کارشناسی	24 درصد
کارشناسی ارشد	29 درصد
دکترا	23 درصد

ارزش مدرک کارشناسی ارشد یا مدرک MBA در کشور آلمان

گرفتن مدرک کارشناسی ارشد در کشور آلمان، به‌ویژه مدرک کارشناسی ارشد MBA، حدود 19100 تا 57200 یورو هزینه خواهد داشت و تقریباً دو سال زمان می‌برد. اما برای بیشتر افراد، یک سرمایه‌گذاری است که جواب خوبی خواهد داد. در طول دوران تحصیل، در صورتی که فرد شاغل باشد، افزایش حقوقی وجود نخواهد داشت. در بیشتر موارد، تجدیدنظر در میزان دریافتی افراد، بعد از گرفتن مدرک اتفاق می‌افتد.

بسیاری از افراد در کشور آلمان، از تحصیلات عالی به عنوان تاکتیکی برای رسیدن به پایه‌های حقوقی بالاتر استفاده می‌کنند و آمار نیز از چنین تاکتیکی پشتیبانی می‌کند. متوسط افزایش دریافتی ماهانۀ افراد با گرفتن مدرک تحصیلی بالاتر، تقریباً 10% بیشتر از افزایش حقوق معمول در کشور آلمان گزارش شده است.

تصمیم در مورد گرفتن مدارک عالی جهت ارتقاء شغلی، بستگی زیادی به موقعیت و سابقۀ کاری افراد و بسیاری از عوامل دیگر دارد. اما اگر همۀ این عوامل کنار گذاشته شوند و فرد توانایی تحصیل در مقاطع بالاتر را، چه از نظر هزینه و چه از نظر وقت داشته باشد، مطمئناً ضرر نخواهد کرد. در کشور آلمان، افراد با دانش بالا، سرمایۀ انسانی ارزشمندی به شمار می‌روند.

دستمزد اضافه کاری در کشور آلمان

دستمزد اضافه‌کاری در کشور آلمان، نباید از دستمزد یک ساعت کار کمتر باشد اما می‌تواند بیشتر باشد. دستمزد هر ساعت اضافه کاری در قرارداد کار افراد معمولاً ذکر می‌شود و تحت عنوان پاداش اضافه کاری در برگۀ حقوقی به نیروی کار پرداخت می‌شود.

در قراردادهای کاری مابین کارفرما و کارمند، تعداد ساعات اضافه کاری حداقل 10% و حداکثر 25% از ساعت کاری هفتگی یا ماهانۀ کارمند می‌تواند باشد.

ساعات کاری در کشور آلمان

به طور متوسط، شاغلین در کشور آلمان، کوتاه‌ترین ساعت کاری در اروپا را دارند و با توجه به سطح بالای بهره‌وری کاری در کشور آلمان در مشاغل مختلف، به نظر می‌رسد که کشور آلمان توانسته برای شاغلین خود یک تعادل بهینه مابین کار و زندگی ایجاد کند.

کار در کشور آلمان، به دو صورت تمام وقت و پاره وقت است. برای مشاغل تمام وقت، متوسط هفتۀ کاری مابین 36 تا 40 ساعت است. شرایط برای بیشتر مشاغل تمام وقت در کشور آلمان، هفت تا هشت ساعت در روز، به ازای پنج روز هفته و یک زمان استراحت نیم تا یک ساعته برای صرف ناهار است.

ساعات کاری برخی از شرکت‌ها در آلمان طولانی‌تر است، اما کارفرما با حقوق بالاتر یا بیشتر کردن مرخصی‌های سالانه کارکنان، این ساعات طولانی‌تر را جبران می‌کند. معمولاً در کشور آلمان افرادی که کار آزاد دارند، بیشتر از 48 ساعت در هفته کار می‌کنند.

در کشور آلمان، کار کمتر از 30 ساعت در هفته، یک کار پاره وقت به شمار می‌رود. یک نکتۀ جالب در مورد شرایط کاری در کشور آلمان، این است که وقتی سابقۀ کاری شما در یک شرکت به شش ماه رسید، شما این حق را دارید که از شرکت خود تقاضا کنید تا ساعات کاری هفتگی شما را کاهش دهد (البته این مورد برای شرکت‌هایی صادق است که بیش از 15 نفر کارمند داشته باشد).

در کشور آلمان، محدودیت‌های قانونی بر روی ساعات کاری وجود دارد که شاغلین و کارفرمایان موظف به رعایت آنها هستند: ساعات کاری نباید بیشتر از هشت ساعت در روز شود. روزهای کاری از دوشنبه تا شنبه است و کارکنان نباید بیش از 48 ساعت در هفته کار کنند. البته می‌توان ساعات کاری در روز را به 10 ساعت رساند، به شرطی که در طول 6 ماه که معادل 24 هفته است، متوسط ساعت کار کلی افراد فراتر از هشت ساعت در روز نشود. کار در روزهای یک‌شنبه و ایام تعطیل رسمی معمولاً ممنوع است به جز برای افرادی که در کارهای خدماتی مشغول به کار هستند.

اضافه کاری در کشور آلمان باید با حداکثر ساعات کاری مشخص شده در قرارداد کاری مطابقت داشته باشد. یعنی مجموع ساعات کاری کارمند نباید بیشتر از 60 ساعت کار در هفته شود. معمولاً حد مشخصی از اضافه کاری بدون پرداخت دستمزد است، هرچند که بیشتر شرکت‌های آلمانی یک حق اضافه کاری برای تمام ساعات اضافه بر مقدار معمول در نظر می‌گیرند.

حقایقی جالب درمورد میزان حقوق و دستمزد در آلمان:

یکی از حقایقی که وجود آن اگر چه اشتباه و غلط است اما وجود دارد، تفاوت درآمد مردان و زنان می باشد:
زنان بیستر در مشاغل کم درآمد کار می کنند(به عنوان مثال در خدمات اجتماعی)، در حالیکه مردان اغلب به عنوان مهندس کار می کنند(مانند پست های مدیریتی) از طرفی تقریبا نیمی از زنان شاغل نیمه وقت کار می کنند.
این تفاوت به اندازه ای است که به طور متوسط مردان شاغل در این کشور 7 درصد بیش از زنان شاغل در این کشور درآمد کسب می کنند.
طبق آمار درآمد زنان در سال 2020 در مقایسه با در آمد در سال 2019 به دلیل شیوع کرونا(coronavirus) %18 کمتر از درآمد مردان بوده است.
بیشتر کارمندان در آلمان، هر 18 ماه یکبار، 10 الی 15 درصد افزایش حقوق و دستمزد به دست می آورند.
تنها 59 درصد افراد شاغل در آلمان، علاوه بر حقوق و دستمزد خود، پاداش دریافت می کنند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید بیشترین احتمال دریافت پاداش در آلمان مربوط به افراد شاغل در حوزه سرمایه گذاری و مالی، معماری، جراحی، توسعه تجاری، بازاریابی و تبلیغات، می باشد و کمترین احتمال دریافت پاداش به افراد شاغل در حوزه ساخت و ساز، حمل و نقل و سایر شغل های خدماتی چون گردشگری، تعلق دارد.
به طور کلی درآمد افراد شاغل در بخش های دولتی کشور آلمان، 5 درصد بیشتر از افراد شاغلی است که در مراکز خصوصی این کشور مشغول به کار می باشند.
حقوق در تعطیلات به عنوان مزایای اضافی و کمک هزینه تعطیلات کارمند توسط کارفرما (بسته به نوع قرارداد کاری با کارفرما) پرداخت میشود.

پردرآمدترین مشاغل در کشور آلمان

سختی کار و میزان مسئولیت‌ تحمیل شده به شاغل در یک کار، اثر زیادی بر روی میزان دریافتی ماهانۀ افراد دارد. معمولاً کارهای با میزان سختی و مسئولیت بالا، جزو پردرآمدترین مشاغل نیز به شمار می‌روند. در ادامه، تعدادی از از مشاغل پردرآمد در کشور آلمان را معرفی خواهیم کرد:

در کشور آلمان، یک جراح یا پزشک، درآمد ماهیانه‌ای مابین 6520 تا 22500 یورو در ماه دارد. شغل‌های پزشکی و به‌ویژه جراحی نیازمند یک دانش پزشکی وسیع است. بار مسئولیت روی دوش این گروه، به‌واسطۀ ماهیت این شغل و موقعیت‌های تصمیم‌گیری دشوار به‌علاوۀ ساعات کاری نامشخص بسیار زیاد است و به همین دلیل، دریافتی این افراد در مقایسه با شاغلین دیگر بیشتر است.

قضات و وکلا نیز، جزء گروه‌های پردرآمد در کشور آلمان به شمار می‌روند. پذیرش مسئولیت بسیار بالای کار قضاوت که همان مسئولیت در تعیین سرنوشت افراد است، کار آسانی نیست. ضمن این‌که این کار نیاز به دانش حقوقی و وجدان کاری بسیار بالایی نیز هست. به طور متوسط، یک قاضی بین 5480 تا 18900 یورو در ماه دریافتی دارد. اما دلیل دستمزد بالای وکلا در کشور آلمان، ارزش بالایی است که در چشم موکلانشان دارند. یک وکیل در کشور آلمان، بین 4430 تا 15300 یورو در ماه درآمد دارد.

مدیران بانک‌ها در ردیف چهارم پردرآمدترین افراد در کشور آلمان قرار می‌گیرند. میانگین دریافتی ماهانۀ این گروه در ماه، 4170 تا 14400 یورو در ماه است. بعد از مدیران بانک‌ها، مدیران اجرایی شرکت‌ها قرار دارند که ماهیانه بین 3910 تا 13500 یورو حقوق می‌گیرند.

مدیران مالی شرکت‌ها با 3650 تا 12600 یورو در ماه، دندانپزشکان با 3520 تا 12200 یورو در ماه، اساتید دانشگاه با 3130 تا 10800 یورو در ماه، خلبان‌ها با 2610 تا 9020 یورو در ماه و در نهایت مدیران بازاریابی شرکت‌ها، به‌ترتیب در رده‌های بعدی پردرآمدترین افراد شاغل در کشور آلمان قرار می‌گیرند.

میزان افزایش حقوق و دستمزد سالانه در کشور آلمان

معمولاً شاغلین در شرکت‌های آلمانی، هر 16 ماه یک‌بار، شاهد یک افزایش حقوق 8% خواهند بود. این در حالی است که در بیشتر کشورهای دیگر، افزایش حقوق هر 16 ماه یک بار برابر با 3% است. میزان افزایش حقوق در صنایع در حال رشد و پرکاربردتر بیشتر از صنایع دیگر است. درصد افزایش حقوق سالانه با بالا رفتن سابقۀ کاری افراد بیشتر می‌شود که علت آن، باتجربه‌تر شدن فرد شاغل و بالا رفتن ردۀ شغلی او است.

پاداش‌ها و تشویقی‌های سالانه در شرکت‌های آلمانی

براساس یک پایش انجام شده در کشور آلمان، 41% از شاغلین گزارش کرده‌اند که هیچ پاداش یا تشویقی در طول سال کاری قبلی خود دریافت نکرده‌اند و 59% نیز گفته‌اند که در طول سال گذشتۀ کاری خود، دست‌کم یک نوع پاداش پولی دریافت کرده‌اند. این افراد، افزایش حقوق سالانۀ 2% تا 7% خود را گزارش کرده‌اند. میزان پاداش‌ها و تشویقی‌های افراد را کارفرما مشخص می‌کند.

در کشور آلمان، پاداش‌های کاری براساس عملکرد انفرادی، عملکرد شرکتی، پاداش‌های مبتنی بر هدف و پاداش‌های آخر سال (تعطیلات سالانه) پرداخت می‌شوند. در جدول زیر، درصد پاداش‌ها براساس زمینۀ شغلی ارائه شده‌اند:

حوزۀ کاری	میزان پاداش‌ها و تشویقی‌ها
مالی	بالا
معماری	بالا
فروش	بالا
گسترش کسب و کار	بالا
بازاریابی/تبلیغات	بالا
فن‌آوری اطلاعات	متوسط
مراقبت‌های پزشکی	متوسط
بیمه	متوسط
خدمات مشتریان	متوسط
منابع انسانی	متوسط
ساختمان سازی	پائین
حمل و نقل	پائین
هتل‌داری	پائین

جمع‌بندی

حقوق و دستمزد دریافتی افراد در کشور آلمان و در بیشتر مشاغل، نسبت به بیشتر کشورها در اروپا و جهان بالاتر است. معمولاً یک فرد شاغل در کشور آلمان، این امکان را دارد که بعد از پرداخت هزینه‌های ماهانۀ خود، بین 20 تا 50 درصد از حقوق خود را پس‌انداز و یا سرمایه‌گذاری کند.

در پایان باید بدانید که با توجه به حقوق و دستمزد در کشور آلمان، به طور کلی، هزینه زندگی در آلمان در مقایسه با سایر کشور های اروپایی پایین تر است اما در خود کشور آلمان، تفاوت های قابل توجهی در میزان درآمد و هزینه های زندگی در مناطق مختلف وجود دارد که البته این تفاوت در هزینه های زندگی نیز مشاهده می شود، از این رو لازم است که به این موارد هنگام مهاجرت به آلمان دقت فرمایید.