هزینه های زندگی دانشجویی و تحصیل در آلمان

هزینۀ تفریحات سالم و ورزش در کشور آلمان برای یک دانشجو

حق هر دانشجوی خارجی است که در کنار هزینه های تحصیل در آلمان هزینه هایی مربوط به تفریحات برای خود کنار بگذارد.

یک دانشجوی خارجی که برای تحصیل وارد کشور آلمان می‌شود، نیاز به تفریح، مسافرت و تعامل با دانشجویان دیگر، اساتید و مردم ساکن آلمان نیز دارد. کشور آلمان، گزینه‌های بسیاری برای سرگرم نگه داشتن دانشجویانش و فراغت آنها از انواع و اقسام تکالیف و سمینارهای درسی تهیه دیده است.

بسته به شهری که دانشجو در آن زندگی می‌کند، گزینه‌های تفریحی بی‌شماری در دسترس دانشجویان قرار داده شده است. بهای بسیاری از این تفریحات، برای دانشجویان کمتر حساب می‌شود (همراه داشتن کارت دانشجویی الزامی است).

سالن‌های سینما و تئاتر، موزه‌ها، رستوران‌ها، کافه‌ها، کنسرت‌های مختلف و حتی پارک‌های تفریحی یا سالن‌های سونا و اسپا، تخفیف‌هایی برای دانشجویان در نظر می‌گیرند. در بیشتر رستوران‌های شهرهای دانشجویی، هزینۀ غذا برای دانشجویان با تخفیف همراه است و برای مناسبت‌های ویژه، کوپن‌های تخفیفی به دانشجویان داده می‌شود. در بسیاری از مهمانی‌های دانشگاهی، هزینۀ ورود به مهمانی و خوراک و نوشیدنی بهای چندانی ندارد.

ورزش‌های دانشگاهی که به آنها Hochschulssporf گفته می‌شود، در بیشتر دانشگاه‌های بزرگ آلمان برگزار می‌شوند. کلاس‌های ورزش در محیط دانشگاه، با هزینه‌های مقرون به صرفه در دسترس دانشجویان قرار دارد. شرکت در چنین تفریحاتی، بهترین راه برای تعامل با دانشجویان خارجی و غیرخارجی دانشگاه مربوطه و دانشگاه‌های دیگر است.

به‌طور کلی، هزینۀ متوسط استفاده از باشگاه‌های ورزشی تناسب اندام و آمادگی جسمانی (کار با دستگاه یا بدون دستگاه) در کشور آلمان، ماهانه حدود ۳۰.۴۶ یورو برای یک فرد بالغ است. اجارۀ زمین تنیس برای یک ساعت در روزهای تعطیل آخر هفته، ۱۹.۶۹ یورو و بلیت سینما برای فیلم‌های بین‌المللی، به ازای هر نفر، ۱۱ یورو است.

دوره‌های آموزش زبان آلمانی برای دانشجویان خارجی

از دوره‌های رایگان تا دوره‌های تخصصی با شهریۀ بالا

یک دانشجوی خارجی برای تحصیل و زندگی در کشور آلمان، نیازی به تسلط کامل به زبان آلمانی ندارد، اما بیشتر دانشجویانی که برای تحصیل وارد این کشور می‌شوند، خودشان مشتاق یادگیری بیشتر این زبان هستند. برای شرکت در دروه‌های آموزش زبان آلمانی، حق انتخاب‌های بسیاری پیش روی دانشجویان خارجی قرار دارد که در این‌جا به سه مورد از مهم‌ترین آنها اشاره می‌کنیم:

• دوره‌های آموزش زبان در خود دانشگاه‌ها: دانشگاه‌های آلمان معمولاً دوره‌های رایگان یا غیررایگان بسیاری برای بالا بردن سطح دانش زبان آملانی دانشجویان خارجی خود برگزار می‌کنند. همچنین، جلسات دورهمی برای صحبت و ارتقاء سطح مکالمۀ زبان انگلیسی نیز در دستور کار بسیاری از دانشگاه‌های معتبر آلمانی قرار دارد.
• دانشجویان می‌توانند با مراجعه به مرکز زبان دانشگاه خود که Sparchenzentrum نام دارد، جهت شرکت در این دوره‌ها یا دورهمی‌ها اقدام کنند. در صورتی که شرکت در این دوره‌ها نیازمند پرداخت شهریه باشد، یک هزینۀ ماهانه یا ترمی دیگر به هزینه‌های تحصیل دانشجوی خارجی در آلمان اضافه می‌شود.
• دوره‌های آموزش زبان آلمانی در مؤسسات خصوصی آموزش زبان. شرکت در این دوره‌ها هزینه دارد و پس از پایان هر دوره، به شخص شرکت‌کننده مدرک پایان دوره داده می‌شود. یکی از معتبرترین مؤسسات آموزش زبان آلمانی، مؤسسۀ گوته (Goethe) است که در بسیاری از کشورهای جهان نیز شعبه دارد و مدارک پایان دوره‌ای که صادر می‌کند و همچنین آزمون‌های بین‌المللی که برگزار می‌کند، از اعتبار بالایی برخوردار بوده و مورد قبول بسیاری از دانشگاه‌های آلمان هستند.
• دوره‌های رایگان یا کم‌هزینه‌ای که هم‌دانشگاهیان آلمانی زبان یا خارجی مسلط به زبان آلمانی برای دانشجویان خارجی تازه وارد برگزار می‌کنند. این دوره‌ها معمولاً فقط برای آشنایی دانشجویان تازه وارد غیر آلمانی زبان با زبان آلمانی برگزار می‌شوند و مدرک پایان دوره رسمی یا اعتبار دانشگاهی ندارند.

چند نکتۀ مهم در زمینۀ هزینه های تحصیل در آلمان

• شهر مونیخ، گران‌ترین شهر در کشور آلمان به‌شمار می‌رود که متوسط هزینه‌های زندگی در آن، حدود ۱۲۰۰۰ یورو در ماه برآورد شده است. این در حالتی است که هزینه‌های سالانۀ زندگی و تحصیل در کشور آلمان، به‌طور متوسط مقداری در حدود ۱۰۲۰۰ یورو در ماه است.
• بزرگ‌ترین هزینۀ ماهانه برای یک دانشجوی خارجی، اجارۀ مسکن است که حتی در ارزان‌ترین حالت، یعنی خوابگاه دانشجویی، بین ۲۳۴ یورو تا ۳۵۰ یورو در ماه خواهد بود.
• برای گرفتن ویزای تحصیلیِ کشور آلمان، اثبات تمکن مالی یا دسترسی به مبلغ ۸۷۰۰ یورو (معادل ۱۰۶۸۰ دلار آمریکا) یا ۷۲۵ یورو در ماه، برای پوشش هزینه‌های زندگی در این کشور، الزامی است.
• از جمله هزینه‌های اجباری ماهیانه برای دانشجویان خارجی، بیمۀ درمانی است که به‌طور متوسط مبلغی در حدود ۸۰ یورو در ماه می‌شود.

نکاتی برای دانشجویان خارجی جهت صرفه‌جویی در هزینه‌های زندگی ماهانه در کشور آلمان

1. در بیشتر شهرهای آلمان، به‌ویژه شهرهای دانشگاهی، به همراه داشتن کارت دانشجویی و ارائۀ آن، با تخفیف‌های دانشجویی خوبی جهت خرید از سوپرمارکت و فروشگاه‌ها، خوردن غذا در رستوران‌ها، بازدید از موزه‌ها، رفتن به سینما، کافه و مکان‌های عمومی تفریحی دیگر همراه خواهد بود. معمولاً دامنۀ این تخفیف بین ۱۰ تا ۲۰% است.
2. یک دانشجوی خارجی می‌تواند به طرق مختلفی در هزینه‌های زندگی ماهانه خود صرفه‌جویی کند. مثلاً می‌تواند در صورتی که مشمول گرفتن خوابگاه دانشجویی نمی‌شود، به‌جای آپارتمان‌های یک خوابه در مرکز شهر که اجارۀ بالایی دارند، در مسکن‌های گروهی که در حومۀ شهرهای بزرگ هستند، زندگی کند. فقط تنها نکتۀ مهم در ارتباط با این خانه‌های گروهی در حومۀ شهر، اطمینان یافتن از وجود یک سیستم حمل‌ونقل قابل اطمینان (اتوبوس یا مترو) برای ایاب و ذهاب به کمپ دانشگاه و مرکز شهر است.
3. بهتر است به جای خرید از فروشگاه‌های موادغذایی گران‌قیمت، از فروشگاه‌های زنجیره‌ای همیشه تخفیفی مانند Aldi یا Lidl بهره برد. بازارهای سر باز در بیشتر شهرهای آلمان، گزینۀ خوبی برای خرید محصولات گیاهی تازه، گوشت، ماهی و خیلی اقلام دیگر با قیمت‌های بسیار پائین هستند.
4. شهر برلین در مقایسه با شهرهایی مثل مونیخ یا فرانکفورت، ارزان‌تر است. اما می‌توان با درست کردن غذا در خانه به‌جای رفتن به رستوران یا خرید غذاهای بیرو‌ن‌بر، باز هم هزینه‌های زندگی در شهرهای بزرگ را پائین‌تر آورد.
5. برای تفریح، پیک‌نیک در پارک‌های سبز عمومی کشور آلمان و خوردن و نوشیدن با دوستان، به مراتب کم‌هزینه‌تر از رفتن به پارک‌های تفریحی با بلیت ورودی است.
6. بازدید از موزه‌ها یا گالری‌ها در برخی از روزهای هفته مثل روزهای یک‌شنبه رایگان است. برنامه‌ریزی برای تفریحاتی که هزینه ندارند و یا هزینۀ کمی دارند، نه تنها سبب تقویت روحیۀ دانشجو می‌شود، بلکه باری بر روی هزینه‌های زندگی او در حین تحصیل در کشور آلمان تحمیل نمی‌کنند.
7. مؤسسات دولتی و خصوصی بسیاری در کشور آلمان، به دانشجویان متقاضی بورسیۀ واجد‌ شرایط، بورسیه می‌‌دهند که معمولاً مبلغی در حدود ۸۶۱ یورو در ماه یا بیشتر برای دانشجویان فوق‌لیسانس و ۱۲۰۰ یورو برای دانشجویان دکترا و بالاتر است. مبلغ بورسیه برای دستیار استاد ۲۰۰۰ یورو و برای اساتید ۲۱۵۰ یورو است. دانشجویان خارجی باید گوش به زنگ چنین فرصت‌هایی باشند تا دغدغۀ آنها بر پرداخت هزینه‌های زندگی در کشور آلمان کمتر شود. مزایای دیگر بورسیه‌های مختلف در سایت funding-guide.de ارائه شده است. در بسیاری از بورسیه‌ها، هزینه‌های بیمۀ درمانی دانشجو و خانواده‌اش پوشش داده شده است.

همچنین خیلی از دانشگاه‌ها، برای دانشجویانی که دچار مشکل مالی و کمبود نقدینگی شده‌اند و یا تمکن مالی لازم برای زندگی در کشور آلمان را ندارند، وام دانشجویی در نظر گرفته‌اند که کافی‌ا‌ست دانشجویان واجد شرایط برای دریافت آنها، تقاضانامۀ خود را به بخش مربوطه ارائه دهند. سایت وزارت آموزش و پژوهش کشور آلمان، اطلاعات خوبی در زمینۀ بورسیه‌های موجود برای دانشجویان خارجی از کشورهای مختلف دارد.

ویزای تحصیلی آلمان برای دانشجویان ایرانی

در آخر به مسالۀ مهم ویزای تحصیلی برای دانشجویان ایرانی اشاره می‌کنیم. دانشجویان ایرانی برای شروع پروسۀ تقاضا برای ویزا، باید اطلاعات بیومتریک خود (مانند اثرانگشت و عکس) را ارائه بدهند که کشور آلمان و سایر کشورهای حوزۀ اروپا، از این اطلاعات برای اهداف امنیتی استفاده خواهند کرد. برای دانشجویان ایرانی متقاضی تحصیل در آلمان، یک جلسۀ مصاحبه برای ویزا برگزار خواهد شد که باید در آن شرکت کنند و به‌طور واضح در مورد اهداف تحصیلی خود در کشور آلمان توضیح دهند.

ویزای اقامت نوع D، اعتبار سه ماهه دارد. از این رو برای داشتن اجازۀ اقامت در کل دورۀ تحصیلی در کشور آلمان، دانشجوی ایرانی دانشگاه‌های آلمان باید هر سال ویزای خود را تمدید کند. در صورت تمایل به ماندن در کشور آلمان، بعد از پایان تحصیلات، به هر دلیلی مانند کار یا ادامه تحصیل، دانشجو باید برای یک ویزای متفاوت و یا تمدید ویزای تحصیلی خود از طریق یکی از دفاتر مهاجرت اقدام کند.